TRÒ CHƠI DÂN GIAN TRUYỀN THỐNG CHO TRẺ TRONG ĐÊM TRUNG THU

Những trò chơi dân gian vào dịp tết trung thu không chỉ tạo không khí vui tươi mà còn giúp trẻ em tìm hiểu được nguồn gốc cũng như ý nghĩa nhân văn sâu sắc của ngày lễ này. Dưới đây là các trò chơi Trung thu dân gian mà mẹ nên tham khảo để tổ chức cho bé vui chơi đêm hội trăng rằm.

Tết trung thu là dịp tết cổ truyền giàu giá trị truyền thống của người Việt. Bên cạnh những chiếc bánh trung thu, những bộ phim về trung thu thì các phụ huynh không nên bỏ qua hoạt động tổ chức cho các bé tham gia trò chơi dân gian trong đêm trung thu. Cùng nhà phân phối bánh Trung thu Kinh đô Biên Hòa tìm hiểu một số trò chơi dân gian phổ biến dịp tết Trung thu cổ truyền dân tộc.

Tổ chức các hoạt động vui chơi để trẻ hiểu thêm về văn hóa truyền thống đồng thời có những kỷ niệm đẹp về tuổi thơ

Múa lân:

Múa lân là trò chơi quen thuộc vào mỗi dịp tế hay trung thu. Khi có tiếng trống vang lên những chú lân đầy màu sắc sẽ nhảy múa vui nhộn để làm không khí đêm trăng rằm thêm phần náo nhiệt.

Nhìn thấy những chú lân múa các bạn nhỏ đua nhau chạy theo từng bước chân của chú lân, múa lân có lẽ là trò chơi dân gian vui nhộn nhất mà dịp trung thu ở bất cứ vùng miền nào cũng tổ chức.

Rước đèn ông sao:

Những chiếc đèn ông sao được làm thủ công bằng nguyên liệu gần gũi là tre và giấy kính tạo thành ngôi sao 5 cánh. Cha mẹ sẽ cùng các bé thắp đèn ông sao đi khắp thôn xóm, khu phố và cùng hát vàng bài “Rước đèn ông sao”.

Ngoài ra ở một số nơi còn thi làm lồng đèn ông sao với kích thước lớn, được trang trí thêm các họa tiết để làm tăng thêm không khí vui tươi, phấn khởi trong ngày rằm trung thu.

Đốt pháo bằng hạt bưởi:

Đây là một trò chơi dân gian vào ngày rằm trung thu có từ khá lâu đời nhưng vẫn được duy trì cho đến ngày nay. Thời điểm rằm trung thu cũng đang là mùa bưởi, vì vậy trẻ em nông thôn thường tận dụng những hạt bưởi bỏ đi, xâu chuỗi lại sau đó đem phơi khô. Đợi đến đêm trung thu thì đem những dây hạt bưởi đó đi đốt, dây hạt bưởi cháy nổ lách tách như tiếng pháo cùng với mùi hương tinh dầu bưởi lan tỏa tạo nên không khí vui tươi, phấn khởi.

Trò chơi rồng rắn lên mây:

Một trò chơi dân gian không thể không nhắc đến vào ngày rằm trung thu đó chính là trò chơi rồng rắn lên mây. Có khoảng 5-6 em chơi, 1 đứa trẻ đóng vai “ông chủ” ngồi một chỗ, còn những đứa trẻ khác thì túm áo nhau nối thành hàng.

Bọn trẻ vừa đi vừa đọc “Rồng rắn lên mây. Có cái cây lúc lắc. Có cái nhà điểm binh. Có ông chủ ở nhà không?” nếu ông chủ trả lời “không” thì chúng đi tiếp còn nếu ông chủ nói “có”, trẻ sẽ hỏi: "Ông xin khúc nào?" Ông chủ có thể nói: "Cho xin khúc giữa hoặc xin khúc đuôi?". Sau đó cả nhóm chạy còn ông chủ đứng dậy dồn theo sao cho chạm vào khúc mà mình đã xin, nếu ông chủ bắt được khúc đó thì người đó sẽ phải làm ông chủ và chơi lại từ đầu.

Trò chơi bịt mắt đập niêu:

Đây là trò chơi dân gian cũng được một số địa phương tổ chức vào dịp trung thu, cả người lớn và trẻ nhỏ đều chơi được.

Trò chơi có thể lệ như sau: Bố hoặc mẹ sẽ được bịt mắt lại và cõng con. Con ở trên lưng sẽ chỉ đường cho bố, mẹ đi đến dùng gậy đập vào chiếc niêu bằng đất hoặc có thể thay thế bằng thú nhồi bông, đập đến khi nào đập trúng thì dành chiến thắng.

Trò chơi chuột nhử mèo:

Đây là trò chơi dân gian khá thú vị vào đêm rằm trung thu mà mẹ có thể tổ chức cho bé cùng các bạn nhỏ khác chơi cùng. Trò chơi này có thể 4-5 em cùng tham gia trong đó 1 em sẽ là chuột, còn lại là mèo ngồi bệt thành vòng tròn, hai tay quơ ra phía sau lưng đón mồi.

Bạn đóng vai chuột sẽ cầm chiếc khăn chạy ngoài vòng tròn và thả khăn vào 1 em mèo bất kỳ, không để em mèo biết. Sau khi thả khăn xong chuột chạy 1 vòng mà em mèo vẫn không biết thì em chuột sẽ có quyền cầm khăn quất mạnh vào lưng, vai của chú mèo, chú mèo bị thua phải đứng dậy chạy quanh tránh đòn, rồi về ngồi lại chỗ cũ thì thoát.

Trò chơi úp lá khoai:

Đây là một trò chơi dân gian khá phổ biến, không giới hạn số lượng người chơi. Mỗi bạn chơi ngồi thành vòng tròn, úp 2 bàn tay xuống đất.

Khi chơi, một người đại diện bắt đầu đọc "Úp lá khoai" và lấy tay của mình phủ lên tay của tất cả mọi người, lúc này những người chơi còn lại đồng loạt ngửa hết bàn tay của mình lên.

Người đại diện vừa hát vừa lấy tay của mình chỉ lần lượt từng bàn tay.

"Úp lá khoai

Mười hai chong chóng

Đứa mặc áo trắng

Đứa mặc áo đen

Đứa xách lồng đèn

Đứa cầm ống thụt

Thụt ra thụt vô

Có thằng té xuống giếng

Có thằng té xuống sình

Úi chà, úi da!"

Khi bài hát kết thúc ở từ cuối cùng là “Úi chà, úi da!”, người đại diện để tay của mình vào tay của người chơi nào thì bàn tay đó của người chơi phải thụt vào hoặc người chơi đó phải chịu phạt.

Trò chơi đi tàu hỏa:

Đây là trò chơi trung thu tập thể phù hợp cho bé chơi ở lớp hoặc chơi cùng bạn. Người chơi tham gia đứng thành hàng dọc. Người sau đặt lên vai người trước để làm tàu hỏa. Người dẫn đầu vừa chạy vừa hô lệnh "Tàu lên dốc" hoặc "Tàu xuống dốc". Cả đoàn tàu vừa chạy theo lệnh của đầu tàu vừa hát bài đồng dao.

Khi nghe lệnh "Tàu lên dốc" tất cả chạy chậm, bàn chân nhón lên, chạy bằng mũi bàn chân. Khi nghe lệnh "Tàu xuống dốc", tất cả chạy chậm chậm bằng gót chân.

Trong lúc chạy, mọi người cùng hát bài đồng dao:

Đi cầu đi quán

Đi bán lợn con

Đi mua cái xoong

Đem về đun nấu

Mua quả dưa hấu

Về biếu ông bà

Mua một đàn gà

Về cho ăn thóc

Mua lược chải tóc

Mua cặp cài đầu

Đi mau, về mau

Kẻo trời sắp tối.

Trong lúc chơi nếu ai hát nhỏ hoặc không làm đúng động tác chạy sẽ bị cả tàu phạt (hình thức phạt nhẹ nhàng tùy đoàn tàu chọn).

Thổi tắt ngọn đèn:

Tất cả người chơi đứng thành vòng tròn, hai người chơi đại diện đứng vào trong và cầm mỗi người một cây nến đã được thắp. Khi có hiệu lệnh, hai người chơi phải cò cò và vừa giấu đèn của mình sau lưng, vừa thổi để làm tắt đèn của đối phương. Đèn của người chơi nào tắt trước là thua cuộc. Có thể cho chơi theo từng cặp và chọn ra người thằng cuộc vào chung kết.

Trò chơi thả đỉa ba ba:

Đây là một trong những trò chơi tập thể phổ biến của trẻ em ngày trước. Một nhóm trẻ 5 – 7 em trở lên là có thể tổ chức vui chơi với hình tượng phía dưới sàn chung là vũng nước, còn trên bờ là phía ghế hoặc điểm kê cao.

Các em sẽ tập hợp thành vòng tròn, hát vang bài đồng dao:

“Thả đỉa ba ba

Chớ bắt đàn bà

Phải tội đàn ông

Cơm trắng như bông

Gạo rồng như suối(gạo tiền như nước)

Đổ mắm đổ muối

Đổ chuối hạt tiêu

Đổ niêu nước chè

Đổ phải nhà nào

Nhà đó phải chịu

Làm con đỉa mén

Cho ta lên bờ”

Ở câu cuối cùng, nếu kết thúc ở bạn nào thì bạn đấy sẽ làm đỉa; các bạn còn lại thì chạy trốn lên khu vực kê cao hơn mặt sàn, gọi là bờ. Trong quá trình đuổi bắt,  nếu bạn làm đỉa túm được bạn nào, thì bạn đó thế vai trở thành đỉa. Để tạo thêm phần hấp dẫn, trong một lúc, bạn làm đỉa dưới sân có thể hô “nước tràn bờ đê, đỉa lên bờ” và nhảy lên bờ để bắt các bạn khác.

Trò chơi con đường bao xa:

Con đường bao xa là một trò chơi trung thu tập thể cho các bé chơi cùng bạn. Trò chơi thường đc tổ chức vào buổi tối. Tuy nhiên cũng có thể chơi ban ngày và người điều khiển lấy cờ thay thế đèn pin.

Khoảng cách giữa người điều khiển và người chơi đã được biết trước. Người điều khiển đứng tại vị trí cầm đèn pin bấm sáng lên một lúc rồi tắt đi. Người chơi ước chừng xem khoảng cách từ chỗ mình đến đèn sáng là bao xa.

Người điều khiển có thể bấm đèn nhiều lần và người chơi cũng ước lượng được nhiều lần: số mét cho lần thứ nhất, lần thứ nhì… và ghi vào giấy nộp cho người điều khiển.

Người chơi nào có số ước lượng trên dưới gần đúng với thực tế sẽ dành chiến thắng.

Bánh Trung thu Kinh Đô Biên Hòa (St)